Muzeum Kamienica Orsettich i Stowarzyszenie Związek Rodu Dzieduszyckich herbu Sas zapraszają w sobotę 18 maja 2019 roku do Muzeum Dzieduszyckich w Zarzeczu na zwiedzanie pałacu, parku i XIX-wiecznego kościoła pw. św. Michała Archanioła.
Czytaj dalej Zaproszenie na Noc Muzeów do Muzeum Dzieduszyckich w Zarzeczu
W 2018 roku ukazał się piękny album Gniazda i lęgi ptaków Polski. Blaszkodziobe. Kaczkowate (II cz.) autorstwa Józefa Hordowskiego, który na okładce zamieścił portret i życiorys Włodzimierza Dzieduszyckiego, jako jednego z twórców kolekcji oologicznych.
Włodzimierz Dzieduszycki posiadał gruntowną wiedzę z dziedziny ornitologii, a w założonym przez siebie Muzeum Przyrodniczym we Lwowie zgromadził zbiór ornitologiczny, który liczył prawie 2300 okazów i obejmował 295 gatunków (!) reprezentujących prawie kompletną ornitofaunę Galicji oraz bogatą kolekcję oologiczną.
Czytaj dalej Włodzimierz Dzieduszycki – twórca kolekcji oologicznej
W świetle inwentarza pośmiertnego z 1731 r. Jerzego Stanisława Dzieduszyckiego herbu Sas (1670-1730) opracowanego przez dr. Andrzeja Betleja i dr Annę Markiewicz, koniuszy wielki koronny i właściciel Cucułowiec „rysuje się nie tylko jako mecenas i amator sztuki, ale zapalony bibliofil z zapałem gromadzący druki ukazujące się w najlepszych oficynach całej ówczesnej Europy”. Ten wyśmienity mówca i erudyta zaszył się w pewnym momencie swego życia w Cucułowcach, aby wybudować tam pałac z drewna sosnowego (1706-1710), który niestety nie zachował się do dzisiejszych czasów.
Franciszek Ksawery Prek (1801-1863), głuchoniemy artysta malarz-amator i literat z sympatią sportretował Magdalenę Morską na kartach swojego pamiętnika1, w którym skrupulatnie opisał swoje wizyty w Zarzeczu.
K. Prek, Autoportret, Zbiory Bibl. Jagiellońskiej, za: K. Prek, Czasy i ludzie, Ossolineum 1959
Czytaj dalej Magdalena Morska w pamiętniku Preka
Magdalena Morska, miłośniczka kolorowych bukietów i kwiatowych klombów, wykorzystując bogate doświadczenie i wiedzę zdobyte podczas licznych podróży oraz lektury książek i czasopism ogrodniczych, stworzyła w Zarzeczu park, który wprawiał w zachwyt gości. Niestety nie zachował się całościowy plan zarzeckiego założenia, ale autorom zamieszczonego poniżej artykułu Kolekcje drzew i krzewów w Zarzeczu Magdaleny z Dzieduszyckich Morskiej1 udało się dokonać analizy kolekcji roślin posadzonych wokół pałacu.
Juliusz Dzieduszycki (1817–1885)1 był znanym w Galicji hodowcą koni i właścicielem znakomitej stadniny w Jarczowcach. W latach 1844-1845 wyprawił się po konie arabskie na Bliski Wschód i sprowadził stamtąd siwe klacze (Gazella, Mlecha, Sahara), które założyły istniejące do dzisiaj rodziny. Jego przygody na Bliskim Wschodzie, życie w Jarczowcach w pałacu połączonym ze stajnią, przyjaźni z Juliuszem Kossakiem, udziale w Wiośnie Ludów i miłości do Sophinette malowniczo opisał Aleksander Piskor2 w książce Siedem ekscelencji i jedna dama3, z której pochodzi zamieszczony poniżej tekst.
Rys. Juliusza Kossaka, Juliusz Dzieduszycki i Juliusz Kossak, A. Piskor, Siedem ekscelencji i jedna dama, LTW Łomianki
Czytaj dalej Wielki koniuszy Juliusz
Poprzednie wydania: wyd.1 – Towarzystwo Wydawnicze „Rój”, Warszawa 1939, wyd. 2 – Instytut Literacki, Rzym 1947, wyd.3 – PIW, Warszawa 1959 ↵
