Strozii z pieczęcią Biblioteki Poturzyckiej na aukcji w Nowym Jorku

Starodruk Strozzi, Tito Vespasiano Strozii poetae pater et filius, Wenecja: Aldo Manuzio & Andrea Torresano, styczeń 1513 z oznaczeniami dawnej Biblioteki Poturzyckiej, w tym z pieczęcią „Poturzycka Biblioteka J.W.D”, jest oprawiony w czarną safianową kozią skórę  i opatrzony znakiem aldyńskim, czyli symbolem delfina z kotwicą. Poniżej zamieszczamy zdjęcia z aukcji oraz przetłumaczony opis obiektu. Ciekawe, w jaki sposób ten cenny egzemplarz znalazł się na aukcji w Nowym Jorku. Jak został wywieziony z Ukrainy i kiedy. Piękny rodzinny księgozbiór, który służył przez cały XIX wiek studentom, uczonym i twórcom kultury, został w czasie II wojny światowej  w dużej części zniszczony i rozproszony – jak się okazuje – po całym świecie.

Związek Rodowy Dzieduszyckich herbu Sas, dzięki wsparciu MKiDN i Instytutu POLONIKA, od kilku lat przeprowadza konserwacje książek z przyrodniczej części Biblioteki Poturzyckiej, która znajduje się w bibliotece Państwowego Muzeum Przyrodniczego NAN Ukrainy we Lwowie. O naszym konserwatorskim projekcie można przeczytać TUTAJ.

Opis za Sotheby’s

Strozzi, Tito Vespasiano. Strozii poetae pater et filius.

Tak jak w przypadku poprzedniej pozycji, ten egzemplarz przedstawia te same poprawki rękopiśmienne odpowiadające tym odnotowanym przez H. George’a Fletchera w jego studium Manuscript corrections in the Aldine Strozzi of 1513 (The Book of Venice – Il libro veneziano, red. Lisa Pon i Craig Kallendorf, Miscellanea Marciana, 20 [2005-2007], s. 191-206). Fletcher zauważa, że te poprawki pojawiają się w wielu egzemplarzach, co sugeruje, że zostały wprowadzone w czasie publikacji lub wkrótce po niej, potencjalnie w samej drukarni Aldynów.

Książka jest cytowana przez T. Kimball Brookera (Gazette of the Grolier Club, 2020, s. 32, ryc. 1), a jej współczesna oprawa z czarnej koziej skóry – nosząca nazwę Strozzi, inicjały N.G.H. i aldyński symbol delfina z kotwicą – jest wymieniana w wystawie Grolier Club z 2015 roku Aldus Manutius: A Legacy More Lasting Than Bronze jako jeden z najwcześniejszych znanych przykładów kolekcjonera wyróżniającego swoje aldyny poprzez indywidualną oprawę. Oprawa w stylu wiedeńskim jest zgodna z badaniami Ilse Schunke (1960) i Pauliny Hamanovej (1967) nad Wiedeńskim Introligatorem Aldynów, anonimową pracownią działającą na początku XVI wieku, znaną z wyrafinowanych opraw ze złoconymi ornamentami na wydaniach aldyńskich.

8vo (159 x 101 mm). Kursywa, 30 linijek plus nagłówek. Kolacja: πA8 A-M8 N4 a–t8: 260 kart. Drzeworytowy znak aldyński na stronie tytułowej i verso ostatniej karty, litery przewodnie w miejscach inicjałów. (Pierwsze kilka składek zaczyna się odłączać od bloku tekstu, szczególnie pierwsza karta, przerywane plamy wilgoci, głównie na marginesach.)

Oprawa: Wiedeńska czarna safianowa skóra na cienkich deskach drewnianych (167 x 102 mm), ok. 1530, częściowe ukosowania na wszystkich trzech krawędziach, bordiura z motywami roślinnymi i głowami w wyblakłym złocie, STROZII u góry górnej okładki, kotwica i delfin flanki przez AL-DVS w centrum, oraz N-GH poniżej, dolna okładka ze złoconą czterolistną rozetą w centrum i ornamentem splotowym powyżej i poniżej, metalowe zapięcia. (Brak wyklejek, kilka małych otworów po kornikach w grzbiecie, narożniki obtłuczone z częściowym odsłonięciem, grzbiet lekko popękany i zużyty, mały obszar kornikowania na tylnej wyklejce.)

Proweniencja: Niezidentyfikowany właściciel, supralibros, inicjały N.G.H. na dolnej okładce ze złoconą czterolistną rozetą w centrum i ornamentem splotowym powyżej – niezidentyfikowany właściciel, wczesny napis „Sum Collegii Th … ad St. …” – niezidentyfikowany właściciel, XVII-wieczne napisy „Ex libris Johanis Thromes” i „Festina Lente” – niezidentyfikowany właściciel, napis „Avts. Bares 1630” – Jan Garviński (zm. 1680), napis „Sum Joannis Garvinski 1661” – Józef Kalasanty Dzieduszycki (1776-1847) i hrabia Włodzimierz Dzieduszycki (1825-1899) ze Lwowa, ich pieczątka atramentowa „Poturzycka Biblioteka J.W.D” na k. 90 obu tekstów; hrabia Włodzimierz Dzieduszycki (1825-1899), niebieska owalna pieczątka atramentowa „W.D.” na k. 90 obu tekstów – Henri Gallice (1854-1930), ex libris na verso strony tytułowej – Marcel Jeanson (1885-1942), ex libris na przedniej wyklejce; jego sprzedaż, Sotheby’s Monte Carlo, 28 lutego-1 marca 1987, pozycja 546 – Martin Breslauer Inc., Nowy Jork. Nabycie: Zakupione od Martin Breslauer Inc., Nowy Jork, 1991. Bibliografia: UCLA 110; Renouard 65/10; Edit16 37457; USTC 857690; porównaj dla oprawy, Ilse Schunke, „Ein Wiener Renaissance-Einband aus der Palatina in der Vatikanischen Bibliothek” w Gutenberg Jahrbuch 1960, s. 388-396 Paulina Hamanovä, „Aus der Werkstatt des Wiener Aldus-Buchbinders” w Gutenberg Jahrbuch 1967, s. 272-277