15 lat temu w Zarzeczu

15 lat temu w sobotę 26 kwietnia 2008 roku zostało uroczyście otwarte w Zarzeczu na Podkarpaciu Muzeum Dzieduszyckich – oddział Muzeum w Jarosławiu Kamienica Orsettich. Dzisiaj możemy śmiało napisać, że to miejsce powstało dzięki determinacji wielu osób, z których wymienić należy spadkobierców ostatnich właścicieli Wandy i Włodzimierza Dzieduszyckich, którzy w 2002 roku na Zjeździe Związku Rodowego Dzieduszyckich herbu Sas podjęli uchwałę, że „zrzekają się praw i roszczeń w stosunku do pałacu i parku w Zarzeczu pod warunkiem, że obiekty te będą służyły polskiej kulturze i oświacie” oraz sygnatariuszy aktu notarialnego, którzy 23 lutego 2007 roku powołali w Pałacu Dzieduszyckich w Zarzeczu Muzeum Dzieduszyckich – oddział Muzeum w Jarosławiu Kamienica Orsettich: Wiesława Kubickiego – Wójta Gminy Zarzecze, Tadeusza Chrzana – Starostę Powiatu Jarosławskiego, Jacka Stańdę – Wicestarostę Powiatu Jarosławskiego oraz Izabelę Dzieduszycką – Przewodniczącą Związku Rodowego Dzieduszyckich herbu Sas i Tomasza Wasielewskiego – Sekretarza Związku Rodowego Dzieduszyckich herbu Sas.

Muzeum Dzieduszyckich w Zarzeczu; zdjęcie: Henryk Górecki / Muzeum w Jarosławiu Kamienica Orsettich

W liście do rodziny, który po uroczystości napisała Izabela Dzieduszycka, znalazł się opis wnętrz muzealnych: „Portrety, kopie portretów i fotografie naszych przodków w liczbie ponad 120 staraniem Związku zostały dostarczone do pałacu i znajdują się w Muzeum na I piętrze i w salach na parterze. Obecne wyposażenie muzeum nie obejmuje wszystkich muzealiów, które winny znaleźć się w pałacu”. Ekspozycję urządziła Krystyna Kieferling – starszy kustosz Muzeum w Jarosławiu. Z czasem w Muzeum pojawiły się kolejne eksponaty, jak np. zabytkowy dziewiętnastowieczny żyrandol tzw. „pająk”, który zawisł w sali okrągłej na I piętrze. Pojawiło się też drzewo genealogiczne rodziny Dzieduszyckich, które było owocem ogromnej pracy prof. Kazimierza Karolczaka. Profesor Karolczak od samego początku brał udział we wszystkich pracach dotyczących powołania muzeum, a z Jego ogromnej wiedzy do dzisiaj korzysta Rada Muzeum powołana przy Muzeum w Jarosławiu Kamienica Orsettich!

Niewielkie zbiory wraz z biegiem lat były poszerzane. Nieoceniony był tutaj wkład kolejnych dyrektorów Muzeum Dzieduszyckich – Jarosława Orłowskiego (2002–2018), Łukasza Zagrobelnego (2018–2022) oraz urzędującego obecnie Konrada Sawińskiego – którzy przekształcili Muzeum Dzieduszyckich w Zarzeczu w rozpoznawalną również poza granicami kraju perłę regionu.

Na przestrzeni lat Pałac w Zarzeczu wraz z kompleksem parkowym stały się przestrzenią przyjazną kulturze i nauce – w parku odbywają się spektakle, koncerty i pikniki, zaś w pałacu mają miejsce konferencje naukowe, konkursy i lekcje muzealne. Otwartość gospodarzy i lokalnej społeczności umożliwia rozwój współpracy na arenie ogólnopolskiej i międzynarodowej. Samo muzeum współpracuje z innymi ośrodkami muzealnymi i jest poważane poza granicami kraju.

Nie sposób przy tej okazji nie przypomnieć postaci Magdaleny z Dzieduszyckich Morskiej (1762–1847), która zainspirowana licznymi podróżami, wybudowała wśród wiekowych dębów rezydencję, która w krótkim czasie stała się czołowym, obok Łańcuta i Przeworska, ośrodkiem życia towarzyskiego i kulturalnego w całym regionie! Kolejni właściciele i mieszkańcy pałacu dbali o „dobrego ducha” tego miejsca i – z pominięciem może czasów PRL-u – tak jest do dzisiaj! Ogromne podziękowania należą się obecnemu Wójtowi Tomaszowi Buremu oraz Mieszkańcom Zarzecza, którzy wspaniale troszczą się o przekazane im dziedzictwo!

Magdalena Morska, Zbiór rysunków wyobrażających celniejsze budynki wsi Zarzécza w Galicyi w obwodzie Przemyskim leżącèj, częścią z natury zdiętych lub uprojektowanych, z opisem budownictwa wiejskiego w sposobie holenderskim i angielskim i ogólnemi myślami o przyozdobieniu siedlisk wiejskich, Wiedeń 1836

Na naszej stronie internetowej znajduje się wiele artykułów, które przybliżają historię Zarzecza, pałacu, parku i Muzeum Dzieduszyckich. Zapraszamy do ich lektury i do obejrzenia zdjęć, na których zostały uchwycone tamte wydarzenia oraz znakomici goście, którzy zaszczycili swoją obecnością uroczystość otwarcia Muzeum Dzieduszyckich.