Dlaczego „Prorok”?
Związek Rodowy Dzieduszyckich herbu Sas przygotował niezwykły projekt, którym chcemy uczcić naszego wielkiego Rodaka i Kapłana Księdza Prymasa Stefana Wyszyńskiego. Powstał on z myślą o zaprezentowaniu go publiczności w roku beatyfikacji Prymasa Tysiąclecia. Przeszkody spowodowane epidemią koronawirusa spowodowały konieczność przesunięcia beatyfikacji. Trudności doświadczył także nasz projekt, jednak pomimo nich udało się prace nad sztuką uruchomić i wierzymy, że już we wrześniu odbędzie się jej premiera.
Mianem „Proroka” określiła Prymasa Wyszyńskiego w swoich tajnych dokumentach komunistyczna Służba Bezpieczeństwa, zapewne nie wiedząc, co czyni, bo któż wówczas mógł przypuszczać, że ów biskup znajdujący się wówczas w dużym osamotnieniu, naprzeciw bezwzględnej maszyny terroru, stanie się bożym narzędziem jej rozpadu? Okazało się, że ów ironiczny i pogardliwy, w intencji autorów, kryptonim stał się trafnym wyznacznikiem życiowej drogi Prymasa. Dzięki wyrzeczeniu się nienawiści do nieprzyjaciół i niezłomności w wierności Panu Bogu Wyszyński osiągnął to, co wówczas wydawało się jego przeciwnikom zupełnie niemożliwe.
Fascynująca fabuła oparta na faktach
Akcja sztuki rozgrywa się w mrocznych latach 50. XX w. ale nie brak w niej współczesnych odniesień. Autorzy sięgnęli po nowoczesną, multimedialną formułę, zaskakując widza zwrotami akcji. Fabuła opiera się na autentycznych wydarzeniach i życiorysach, z których upleciona jest wciągająca narracja tego wyjątkowego przedstawienia. Wymowa dzieła skłania do głębokiej refleksji nad walką Dobra ze Złem.
Wybitni twórcy i aktorzy
Twórcami przedstawienia są członkowie naszej rodziny – Marta Gzowska-Sawicka i Rafał Sawicki. To ich talentom zawdzięczamy zeszłoroczne, docenione przez społeczność Podkarpacia, niezwykle widowisko poświęcone Magdalenie z Dzieduszyckich Morskiej, a wystawione z okazji 200-lecia powstania pałacu w Zarzeczu. Do udziału w projekcie zaprosiliśmy także wybitnych artystów spoza rodzinnego kręgu, takich jak światowej sławy muzyk, laureat nagrody Grammy, Włodek Pawlik, aktorów znanych z przyciągających milionową widownię filmów i seriali. Dzięki ich talentom Związek Rodowy Dzieduszyckich herbu Sas może zaprezentować spektakl o niepowtarzalnych walorach artystycznych.
Edukacja historyczna i społeczna
„Prorok” niesie ze sobą szczególne wartości edukacyjne i społeczne. Konsultacje takich ekspertów jak prof. Jan Żaryn, Grzegorz Górny, Wojciech Tomczyk, a także ks. abp. Henryk Hoser oraz oparcie tekstu sztuki o źródła historyczne gwarantują utrzymanie najwyższych standardów edukacji historycznej i obywatelskiej zawartych w przedstawieniu.
Gdzie i kiedy będzie można obejrzeć „Proroka”?
Jarosław 13.09 g.19.00 — Jarosławski Ośrodek Kultury i Sztuki, pl. Mickiewicza 6
Rzeszów 14.09 g.19.00 — Teatr im. W. Siemaszkowej, ul. Sokoła 7/9
Horyniec Zdrój 2.10 g.19.00 — Gminny Ośrodek Kultury, ul. Jana III Sobieskiego 4
Przemyśl 3.10 g.19.00 — Centrum Kulturalne w Przemyślu, ul. S. Konarskiego 9
Przeworsk 4.10 g.16.00 — Miejski Ośrodek Kultury, ul. Jagiellońska 10A
Lubaczów 6.11 g.17.00 — Miejski Dom Kultury, ul. M. Konopnickiej 2
Przemyśl 7.11 g.18.00 — Przemyskie Centrum Kultury i Nauki ZAMEK, Al. XXV Polskiej Drużyny Strzeleckiej 1
Strzyżów 9.11 g.18.00 — Dom Kultury „Sokół”, ul. Mostowa 2
Partnerami projektu są instytucje kultury Podkarpacia, z którym związana była droga życiowa Prymasa i tam planujemy w pierwszej kolejności pokazywać nasz spektakl. Dlatego na jesieni i zimą 2020 roku spektakl będziemy wystawiać w teatrach, salach widowiskowych i ośrodkach kultury Podkarpacia oraz w Warszawie. W 2021 roku planujemy poszerzenie zasięgu na kolejne miasta i regiony Polski. Spektakl jest tak zaprojektowany, aby jego wystawienie było możliwe w salach dysponujących podstawowymi technicznymi i logistycznymi warunkami, aby można go było udostępnić także publiczności, która ma utrudniony dostęp do dóbr kultury wysokiej.
W przedstawieniu występują:
Dorota Bzdyla
Tomasz Drabek
Magdalena Kuta
Redbad Klynstra-Komarnicki
Jerzy Zelnik
scenariusz: Marta Gzowska-Sawicka
reżyseria: Rafał Sawicki
muzyka: Włodek Pawlik
scenografia: Barbara Guzik
kostiumy: Alicja Patyniak-Rogozińska
światło: Łukasz Wojtas
produkcja: Mateusz Dzieduszycki
Kanwa scenariusza
Naszym zamiarem jest zestawienie i zderzenie ze sobą dwóch „kolosów” – stojącego na czele polskiego Kościoła Prymasa Wyszyńskiego z komunistycznym aparatem zniewolenia i terroru. Chcemy opisać postać Prymasa z perspektywy wroga, który przez długie lata bezskutecznie szukał argumentu, by go skompromitować i odsunąć z życia publicznego i świadomości narodu. Chcemy pokazać Prymasa jako kogoś, kto na stronach brewiarza miał zapisaną swoją osobistą listę prześladowców z Bolesławem Bierutem na czele, ale nie po to, by piętnować, lecz modlić się w ich intencji. Scenariusz opiera się na indywidualnych historiach donosicieli, którzy przez 35 lat inwigilowali Wyszyńskiego, ukazując z jednej strony determinację władzy, a z drugiej, jej bezsilność wobec niezłomności i siły Kardynała, którą czerpał z wiary oraz miłości do człowieka i ojczyzny.
Kanwą scenariusza będą sprawozdania, dokumenty i indywidualne historie Tajnych Współpracowników SB, którzy przez lata inwigilowali Stefana Wyszyńskiego: najpierw jako kapłana, biskupa, a później Prymasa Polski. Napięcia i konflikty wynikające z tak różnych postaw będą tkanką dramaturgiczną, z której wyłoni się historia tych zmagań: opresyjny aparat totalitarnego systemu kontra nietuzinkowa moc ducha, wynikająca z głębokiego przeżywania Bożych Tajemnic w kontekście codziennych zmagań z komunistyczną rzeczywistością.
Rzeczywiste osoby, często z najbliższego otoczenia Wyszyńskiego, które z różnych powodów „złamały się”, by na Niego donosić lub dezintegrować środowisko kościelne, chcemy ukazać z kolei niejako z perspektywy Prymasa: nie potępiać ich, lecz spojrzeć na nie jako ofiary systemu.
Przedstawieniom Proroka będzie towarzyszyć wystawa poświęcona Prymasowi przygotowana przez Grzegorza Górnego i Dominikę Gzowską. Ekspozycja składa się z 11 plansz prezentujących sylwetkę Kardynała i Jego opatrznościową rolę w historii Kościoła i Polski. W skład wystawy wchodzą unikatowe fotografie pochodzące ze zbiorów Instytutu Prymasa Wyszyńskiego, Narodowego Archiwum Cyfrowego i Janusza Rosikonia. Jednym z wątków wystawy jest splecenie się losów rodziny Dzieduszyckich i księdza Prymasa. Wystawę będzie można oglądać w instytucjach kultury Podkarpacia, w których będzie pokazywany spektakl oraz w Muzeum w Jarosławiu Kamienica Orsettich.
Na stronie poświęconej projektowi „Prorok” będziemy publikować teksty i multimedia relacjonujące pracę nad projektem, wypowiedzi jego twórców, opinie i komentarze ekspertów, krytyków i odbiorców sztuki. Będziemy tu także zamieszczać wpisy szerzej przedstawiające sylwetkę Prymasa i Jego związki z rodziną Dzieduszyckich.
Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury, uzyskanych z dopłat ustanowionych w grach objętych monopolem państwa, zgodnie z art. 80 ust. 1 ustawy z dnia 19 listopada 2009 r. o grach hazardowych.
Dofinansowano ze środków budżetowych Województwa Podkarpackiego.
