Portret Włodzimierza Dzieduszyckiego w Sukiennicach w Krakowie

W Galerii Sztuki Polskiej XIX wieku w Sukiennicach (Sukiennice, Rynek Główny 1/3 w Krakowie) znajduje się Portret Włodzimierza Dzieduszyckiego pędzla Henryka Rodakowskiego z 1880 roku. Został on przekazany do Muzeum przez Wydział Krajowy Sejmu galicyjskiego w 1919 roku.

H. Rodakowski, Włodzimierz Dzieduszycki 1880, olej na płótnie, wymiary 120 x 85 cm

„Obraz należy do serii portretów marszałków, które powstawały na zamówienie Wydziału Krajowego z przeznaczeniem do dekoracji gmachu Sejmu we Lwowie. Dzieduszycki dał się sportretować Rodakowskiemu w stroju narodowym, w żupanie przepasanym złotolitym pasem, w delii z futrzanym kołpakiem, ale bez karabeli, a przede wszystkim, bez laski marszałkowskiej. Swobodna, niewymuszona poza, w jakiej artysta przedstawił modela, połączona z pełnym powagi wyrazem twarzy, zręczne ukrycie niedostatków urody (krzywa warga) oraz wysmakowane zestawienie barw i tonów dopełniających pozwalają uznać portret za najlepszą pracę Rodakowskiego z lat osiemdziesiątych”¹.

Włodzimierz Dzieduszycki (1825–1899) został wybrany marszałkiem Galicyjskiego Sejmu Krajowego w 1876 roku. Powiedział wtedy do siedzących w ławach sejmowych Polaków i Ukraińców, że to „gorąca miłość tej ziemi, na której wszyscy tu zrodziliśmy się” spowodowała, że przyjął tę propozycję. Z równym szacunkiem traktował wszystkich ludzi, niezależnie od ich urodzenia i statusu materialnego oraz niezależnie od narodowości i wyznania. Nikomu też nie odmawiał należnych mu praw politycznych i narodowych. To dlatego w jego salonie na Kurkowej mogli rozmawiać ze sobą posłowie polscy i ukraińscy, którzy skłóceni w sejmie, tutaj byli w stanie dojść do porozumienia. Był postrzegany jako człowiek kompromisu, mi.in. dlatego, że nie wchodził w różnice narodowościowe i wyznaniowe, wspierał jednocześnie kulturę polską i folklor ukraiński, pracował nad zbliżeniem obu narodowości, budował na równi cerkwie i kościoły. Przez rok  działalności sejmowej skupił się głównie na tworzeniu ustaw i instytucji, które mogły przyczynić się do rozwoju gospodarczego i kulturalnego kraju poprzez wspieranie przemysłu krajowego, oświaty i kultury. To właśnie z jego inicjatywy rząd krajowy zajął się po 1877 r. tworzeniem szkół przemysłowych i rękodzielniczych np. Krajowej Szkoły Garncarskiej w Kołomyi (1876 r.), która wywarła duży wpływ na rozwój rzemiosła na Pokuciu².

Rodakowski (1823–1894)

Henryk Rodakowski (1823–1894)